Hoa Kỳ: Một năm sống (Kỳ 2) - Cảm nhận
Không! không hẳn vậy, mùa Đông nơi đây bắt đầu dạy cho tại hạ biết thế nào là cảm nhận và sự hiểu biết nhiều hơn. Thái độ của lòng người với thiên nhiên cũng trở nên tích cực hơn để rồi nhận ra rằng ta học được thêm nhiều thứ mà người Mỹ đã vô tình dạy cho mình... Có cả ngàn thử để nói nhưng xin được tóm gọn lại với vài ý sau:
Về cái lạnh
- Mùa Đông sẽ khiến cho nước trong các ống dẫn dưới lòng đất có thể đông cứng và phá vỡ đường ống, vì thế chính quyền sẽ có những hệ thống sưởi ấm chúng suốt mùa. Khỏi nói cũng biết những chi phí này là tốn kém biết bao.
- Có nơi tuyết dầy gây cản trở giao thông nên người ta phải cho xe rắc muối xuống mặt đường và xe cào tuyết phải làm việc liên tục, và tất nhiên nước Mỹ phải tiêu tốn rất nhiều tiền cho những dịch vụ khắc phục những rắc rối của thiên nhiên này.
- Nhiên liệu và chất liệu ở Mỹ cũng công phu và tốn kém nhiều hơn so với xứ nhiệt đới, lấy ví dụ như Xăng hay Mỡ Bò (chất bôi trơn lên cửa cuốn) đều phải được chế tạo sao cho không bị đông đá khi gặp trời lạnh, cửa kiếng và những thứ khác cũng được thiết kế tương tự vậy nếu không muốn bị giòn rụm và vỡ vụn trong mùa Đông. Ở Việt Nam thì người ta vẫn vô tư dùng nước "mưa" làm mát máy xe mà không phải lo lắng gì cả.
- Nhà ở Mỹ cũng khác nhiều so với nhà ở Việt Nam vì nó phải được thiết kế chắc chắn sao cho có thể chịu được hàng tấn tuyết đóng trên mái nhà và vách tường phải được thêm nhiều lớp cách nhiệt nhằm giữ ấm cho ngôi nhà dù bên ngoài mọi thứ đều đã đông đá... Điện và hệ thống điện trong nhà an toàn tới độ hầu như không bao giờ có chuyện mất điện và cháy nổ do chập mạch xảy ra. Hãy tưởng tượng xem chúng ta sẽ thế nào nếu mất điện trong mùa Đông lạnh giá?
- Thiên tai thì Mỹ cũng có thừa, những cơn bão và lốc xoáy còn kinh khủng hơn nhiều so với những gì ở Việt Nam.
TẠI HẠ TỰ NHỦ: Tại sao Việt Nam mình cứ hay tự hào nào là rừng vàng biển bạc nhưng lại đem sự khó khăn của dân tộc ra làm sự an ủi cho bản thân? Nếu Hoa Kỳ thực sự được thiên nhiên ưu đãi thì hóa ra hằng năm họ không phải mất hàng trăm tỷ USD để khắc chế thiên tai hay sao? Nếu vậy Mỹ còn sẽ giàu đến cỡ nào nữa????
Cái nóng thì sao?
- Mùa hè thì cũng nóng vật vã, đặc biệt là bên Texas và Arizona thì nóng đổ lửa ra chứ chẳng chơi, nóng hơn cả Việt Nam mình nữa có khi lên tới 115 độ F (46 độ C), nóng tới độ mà nếu không có chính sách chống sa mạc hóa của chính phủ thì Arizona chả khác nào Hỏa Diệm Sơn trong Tây Du Ký cả. Nếu có dịp sang Mỹ bạn sẽ thấy người ta thiết kế đường đi rất lạ; cứ 1 đoạn phải lên dốc, 1 đoạn phải xuống dốc, chi vậy? Đó là vì Mỹ tính đến chuyện giữ nước và chống ngập lụt vì với cách thiết kế như vậy nước mưa sẽ được trãi đều ra mọi khu vực tránh sự ùn ứ nước không cần thiết.
- Cỏ cũng được người Mỹ trồng khắp mọi nơi tất nhiên đó đều không ngoài mục đích chống sa mạc hóa và giữ nước
- Nước Mỹ không có thiết kế vòi xịt nước thay cho giấy vệ sinh cũng vì lý do tiết kiệm nước, nước trong nhà vệ sinh cũng được tái sử dụng tối đa tránh lãng phí ở mức không cần thiết
- Chính vì cái nóng quá độ như vậy mà bạn sẽ thấy đường sá bên Mỹ không trải nhựa mà hoàn toàn là bê tông, nó sẽ tăng độ bám cho xe và chịu được mọi thời tiết khắc nghiệt tốt hơn nhiều so với trải nhựa.
Giao thông thế nào?
Tuyệt vời! đó là hai chữ dành để nói về giao thông của Mỹ cho bất kỳ ai có dịp sống hoặc trải nghiệm về giao thông xứ này. Đường sá mở Mỹ có thể nói là thuộc hàng Top trên thế giới hiện nay vì không chỉ ngoài những tính toán có tính lâu dài mà còn có hàng trăm thứ công nghệ lẫn khoa học đáng nể được đưa vào lĩnh vực này
 |
| Hàng chục làn xe cho mỗi chiều là chuyện thường thấy ở Mỹ |
 |
| Đường tầng ở Dallas |
Thật ra muốn nói chuyện giao thông ở Mỹ thì phải dành cả quyển sách mới nói cho hết được, nó là một công trình đồ sộ được xây dựng và nâng cấp liên tục hàng trăm năm mà khó có một quốc gia nào đủ tiềm lực nắm bắt và theo đuổi cho kịp. Chỉ nói riêng về xa lộ (Interstate Highways) Hoa Kỳ thôi đã là một câu chuyện dài và đáng học tập.
Theo hoạch định mã số, các xa lộ chạy theo hướng Đông-Tây được đặt số chẵn và các xa lộ chạy theo hướng Bắc-Nam được đặt số lẻ. Mã số xa lộ lẻ, được đánh số tăng dần từ Tây sang Đông, và mã số xa lộ chẵn tăng dần từ Nam lên Bắc (để trách nhầm lẫn với các quốc lộ Hoa Kỳ có số tăng từ đông sang tây và từ bắc xuống nam), mặc dù cũng có những trường hợp ngoại lệ cho cả hai nguyên tắc vừa nói tại một số nơi.
Ngoài mục đích sử dụng dân sự các xa lộ này còn có nhiệm vụ trọng yếu là phục vụ chuyển quân nhanh chóng cho quân đội, di tản người Mỹ khi xảy ra thiên tai, sự cố... Điều đặc biệt là trên các xa lộ Mỹ không bao giờ có đèn giao thông nghĩa là bạn có thể thực hiện những hành trình xuyên Mỹ mà không cần phải dừng lại bất cứ nơi đâu.
Ngoài ra để tiện cho việc di chuyển trong thành phố mà không phải băng ngang khu vực sầm uất đông dân thì người Mỹ còn tạo ra những đường Loop, đây là những con đường được thiết kế theo kiểu vòng tròn từ bé đến lớn rất tiện lợi và khoa học
 |
| 635 là một đường loop |
Nhiều người ở Mỹ có khi cả đời cũng chẳng dám "leo" lên highways bởi ở Mỹ cứ lên xe là "cắm đầu chạy", vì tốc độ đâu phải bạn muốn chạy bao nhiêu là được đâu có những quy định ngưỡng chạy rõ ràng, có khi phải chạy trên dưới 75mi (khoảng 120km/h) mà lúc đổi lane hay exit cũng phải giữ xấp xỉ tốc độ đó nếu không muốn gây ra thảm họa. Cách di chuyển và quy ước biển báo giao thông ở Mỹ là cả một câu chuyện dài nên không thể nói ra hết được, nhưng có một điểm khá thú vị là hầu hết các biển báo đều có màu xanh lá cây (giống như tờ tiền Mỹ cũng có màu xanh lá là chủ đạo), và tất nhiên không phải vô cớ mà họ làm vậy nếu chịu khó tìm hiểu rõ căn nguyên thì ta mới thấy người Mỹ tính toán kỹ đến chừng nào. Nói nôm na rằng màu xanh là một màu có lợi trong đêm và là một màu đặc biệt mà những người mù màu có thể thấy tốt, chúng ta cũng thấy trong phim trường người ta hay sử dụng màu xanh làm phông nền để xử lý kỹ xảo, và tất nhiên không phải màu xanh là màu ngẫu nhiên được chọn... màu xanh lá lâu phai và không gây chóa mắt nếu có ánh nắng chiếu vào.... và nhiều thứ hay ho nữa bạn chịu khó tìm hiểu thêm nhé
Thôi thì còn nhiều thứ khác lắm như: STOP Side ra sao, U-Turn thế nào... mà tại hạ không thể nói hết ra đây được, chỉ biết rằng những điều mà Hoa Kỳ đầu tư vào giao thông là đồ sộ là kinh khủng.... nó hoàn hảo đến độ người Mỹ không có thói quen dùng phương tiện công cộng thành thử xe bus chỉ dùng đưa đón học sinh và một vài người cần di chuyển những đoạn ngắn trong nội ô, và hầu hết xe lửa ở Mỹ chỉ dùng để chở hàng xuyên bang ngoại trừ vài chuyến xe lửa phục vụ cho du lịch và những mục đích lẻ tẻ khác.
- Tài xế xe bus hay container và các loại xe đặc biệt khác phải được đào tạo đặc biệt và có hồ sơ lái xe an toàn ít nhất 5 năm mới có thể cầm vô-lăng được, họ không được làm việc quá 8-10h mỗi ngày, điều này trái hẳn so với VN vì đa số toàn là "hung thần" hoặc thành phần "bất hảo" chọn nghề cầm lái để sinh nhai và thể hiện. Nguy hiểm quá!
Đời sống thường nhật
Ở một nước Mỹ chẳng những bạn được tận mắt chứng kiến những chiếc xe đổ rác hiện đại bằng những cánh tay robot chính xác mà còn thấy được đâu đâu cũng đầy ắp những thứ tiện lợi đáng nể:
- Hầu như chẳng ai dùng tiền mặt; tất cả được sử dụng qua thẻ và hầu hết các cửa hàng đều có cổng dành cho người lái xe hơi (drive-thru) mua hàng.
- Nước Mỹ là nước duy nhất trên thế giới cho phép bạn thực hiện một cuộc gọi trước khi bị cảnh sát bắt giữ.
- Miễn bạn đừng chây lười hoặc nghiện ngập thì chính phủ sẽ cho bạn vay tiền để mua nhà + xe + tiện nghi hoặc bất cứ thứ gì miễn là chứng minh cho họ thấy bạn đủ khả năng chi trả và cam kết uy tín với họ.
- Bệnh viện ở Mỹ không quan tâm bạn có tiền hay có mua bảo hiểm không, nhiệm vụ của họ là cứu người trước tiên. Còn sau đó có thể mình phải mang một món nợ khủng khiếp nhưng chính phủ vẫn cho phép bạn trả dần trong nhiều năm. Nếu chết mà vẫn chưa trả hết nợ thì coi như được miễn phí khoản đó nhé.
- Thuế của người dân đóng sẽ được công khai hằng năm: bao nhiêu nộp cho liên bang bao nhiêu nộp cho thành phố và họ dùng nó cho những khoản gì đều được liệt kê chi tiết... Nên đây là điều kiện giảm thiểu thấp nhất sự lạm quyền, tham nhũng và người dân có thể kiện lại nhà chức trách nếu họ cảm thấy tiền mình bị sử dụng một cách mờ ám.
- Đâu đâu cũng có chỗ đậu xe cho người khuyết tật, trong siêu thị thì luôn có xe điện dành cho người già... ở Mỹ không có chuyện hạn chế người khuyết tật lái xe, bạn có thể "độ" xe theo bất cứ cách gì miễn sao nó phục vụ cho nhu cầu lái của bạn, họ chỉ quan tâm là bạn lái có an toàn không, và có hiểu luật hay không mà thôi.
- Chuyện học ở Mỹ được khuyến khích mọi nơi, nếu là người mới nhập cư bạn khỏi phải lo về vấn đề ngoại ngữ bởi có rất nhiều lớp học ESL miễn phí mà bạn có thể tìm học, chẳng những học không tốn tiền mà bạn còn được cung cấp đủ mọi tài liệu và thức ăn hằng ngày.
Văn hóa Mỹ
Có thể nói văn hóa Mỹ là một "văn hóa tồi". Khi trở lại làm sau mùa dịch Corona chính ông CEO to bự mở tiệc chiêu đãi cả công ty và phải xuống tận bàn ăn gắp thức ăn cho từng người nhân viên mà không quên nới với cả đám người tại hạ rằng "Quý vị là rất quan trọng với chúng tôi", thì ngay hôm sau công ty đã sa thải rất nhiều người vì khó khăn tài chính. Nó trái ngược với cái cảnh mắng chửi thậm tệ thậm chí là văng tục của những ông chủ ở Việt Nam? Họ giả dối quá chăng?
Rồi người Mỹ thật "ngu dốt" khi không bao giờ biết trốn thuế cả, cứ suốt ngày cắm đầu đóng thuế cho bọn nhà nước để rồi mùa Corona vừa qua mặc dù đủ điều kiện nộp hồ sơ yêu cầu tiền bảo hiểm thất nghiệp thì nhiều người trong số họ lại bỏ qua quyền lợi đáng có đó. Ngu quá, dại quá!
Người Mỹ còn ngu dốt hơn khi có nhiều tiền rồi thì họ lại chẳng bao giờ để lại cho con cái mà đi đem hiến hết cho từ thiện, thật là một bọn "đầu trâu mặt ngựa" ngu dốt hết chỗ nói. Trong khi rất nhiều người Việt dù sở hữu tài sản giá trị vẫn phải nhờ người khác đứng tên hộ để đủ điều kiện "nghèo" mà xin tiền Food Stamp cũng như nhiều thứ khác từ chính phủ, dại gì mà bỏ chứ.
Nhà cửa cũng vậy, người Mỹ hay đổi nhà, mua xe hà rầm... làm bao nhiêu cũng chỉ cúng cho bọn nhà băng ăn hết mà không biết "tiện tặn" cho bản thân.
ĐÓ LÀ NHỮNG NHẬN ĐỊNH của rất nhiều người Việt về người Mỹ, mà bản thân tại hạ cũng thấy là đúng khi lầu đầu nghe thấy những sự việc đó...
NHƯNG KHOAN ĐÃ
Một dân tộc MỸ ngu dốt và tồi bại vậy thì khác nào một bộ tộc thổ dân lạc hậu và nghèo đói đâu? Chúng ta tự hào 4000 Văn hiến và thông minh ngạo nghễ so với 300 năm khai quốc của Hoa Kỳ thì chúng ta có gì và hơn gì?
Một ngàn năm nô lệ giặc Tầu,
một trăm năm đô hộ giặc Tây,
hai mươi năm nội chiến từng ngày
gia tài của mẹ, để lại cho con
gia tài của mẹ, là nước Việt buồn
Trừ đi 1000 năm đô hộ thì 3000 năm kia tại sao chúng ta vẫn chưa được như Mỹ? Nếu lấy lý do vì bị đô hộ thì chừng ấy năm (hiện giờ vẫn thế) đủ để thấy chúng ta là nước bé và trên mọi phương diện đều thất bại cả. Buồn chứ
Bỏ qua chuyện chính trị đi, quay trở lại việc so sánh "ấu trĩ" này mới thấy rằng Hoa Kỳ là nơi giao thoa mọi dân tộc mọi văn hóa, chính vì thế người Mỹ có đủ điều kiện tốt nhất để lĩnh hội mọi tinh hoa nhất của nhân loại và đào thải những cái không hợp lý một cách triệt để nhất.
"Đừng bao giờ dạy thằng giàu xài tiền" bởi lẽ khi người ta mua cái giường ngủ đính đầy hạt kim cương thì chắc chắc một điều trong tài khoản của họ số dư còn nhiều hơn thế rất nhiều. Thay vì phán xét "thằng đó ngu xài phung phí gặp tao thì tao sẽ...." thì trước tiên hãy tự học cách làm thế nào để được như họ cái đã. Không chừng lúc đó suy nghĩ chúng ta sẽ khác.
Phú quý thì sinh lễ nghĩa
Bần cùng thì sinh đạo tặc
Ở mỗi đẳng cấp khác nhau chúng ta sẽ có những suy nghĩ khác nhau, không ai lắm tiền thừa của lại suy nghĩ lẩn quẩn cách vá áo, cách sửa xe hay làm thế nào để trộm con gà nhà hàng xóm cả. Thật vậy! Tóm lại tại hạ bắt đầu nhìn nhận cuộc sống theo một cách khác, cảm nhận những "lời khuyên" và "cách đánh giá" Hoa Kỳ theo một cách khác. Tất nhiên Hoa Kỳ có người này người kia cũng có cái tốt cái xấu nhưng hãy nhìn và thấy được những cái xấu đó với tỷ lệ bao nhiêu so với cái tốt-cái hay? Mù quáng trong nhận thức và điên cuồng trong nhận định chứng tỏ mình còn giới hạn rất nhiều để trưởng thành.
Nhiều người Mỹ không muốn nhận tiền thất nghiệp vì họ cảm thấy họ ổn và họ không muốn làm gánh nặng cho xã hội, khoản tiền đó nên dành cho những người cần nó hơn, và chúng ta thì lại tìm mọi cách moi tiền từ chính phủ dù bản thân không đủ điều kiện để có.
Họ cũng không muốn để nhiều tiền bạn lại cho con cháu vì họ muốn con cháu phải lao động và phấn đấu không muốn mọi người ỷ lại dựa dẫm vào nhau. Đó cũng chính là một trong những yếu tố khiến nước Mỹ giàu có hơn bất kỳ dân tộc nào trên thế giới. Họ sẽ không dạy con theo kiểu quê hương là chùm kế ngọt mà đồng lúa cò bay thẳng cánh, học không xong thì cứ về quê với ba mẹ. Tuyệt đối không!
Người Mỹ hay đổi nhà đổi xe vì nếu sử dụng xe-nhà cũ thì về lâu dài tiền để bảo trì và sửa chữa chúng còn nhiều hơn cả tiền mua mới... Bạn biết đó những cái gì càng cũ kỹ bên Mỹ thì tiền bảo hiểm càng cao mà độ an toàn thì lại thấp dần đi.
Lắm lúc tại hạ cũng có vài suy nghĩ và ảo tưởng cực đoan; tại hạ ước gì con cháu mình sau này sẽ giỏi giang hơn và sẽ có một đứa là Tổng Thống Mỹ để lúc đó nó quay lại giúp đỡ Việt Nam và quánh cho thằng Tàu Cộng tróc đít ra... còn hơn là ngồi đấy bàn chuyện chính trị, ôm ấp thù hận để rồi lọt đúng ngay vào mục đích tồi bại của tụi Tàu là làm cho dân tộc tan đàn xẻ nghé, người Việt trong và ngoài nước thù hận nhau. Người Nam kẻ Bắc thì chửi nhau như cơm bữa.... một dân tộc như vậy có đáng để tự hào?
Nếu chọn giữa một dân tộc khổ sở và chia rẽ với một dân tộc ngu dốt và tồi bại thì giữa hai cái tệ hại con người ta luôn chọn cái ÍT TỆ HƠN. Nói như vậy để hiểu rằng tại hạ chỉ mong mỏi một điều người Việt cần phải bỏ đi sự đố kỵ và thù hận nhau mà cùng ngồi lại xây dựng-gắn bó với nhau, có như vậy thì Việt Nam mới mong có ngày khởi sắc và thoát được ảnh hưởng của nước lớn.